Phong tục đón Tết kỳ lạ của các dân tộc Việt Nam

6:50 AM - 04/06/2018

Đi ăn trộm lấy may, đánh thức gia súc dậy đón Tết, ném xôi để cầu may, cướp giọng gà,… là những phong tục độc đáo của các dân tộc Việt vào dịp Tết.

Người Lô Lô đi ăn trộm lấy may

Người dân tộc Lô Lô ở Hà Giang quan niệm rằng thời khắc bước sang năm mới, nếu ai đó mang về nhà được một chút gì cho năm mới sẽ gặp nhiều may mắn, ăn nên làm ra. Do đó, họ đi lấy trộm cầu may nhưng không lấy nhiều hay lấy những vật có giá trị.

Người Lô lô. Ảnh: Internet

Với người Lô Lô sống ở huyện Đồng Văn thường sẽ lấy trộm mỗi thứ 12 cái, tượng trưng cho 12 tháng trong năm. Còn với người Lô Lô ở Mèo Vạc thì số may mắn là số 3, có thể lấy trộm 3 củ tỏi, 3 lá rau.

Điều thú vị là khi đi lấy trộm vào đêm giao thừa, họ sẽ không rủ nhau mà lặng lẽ không để chủ nhà bắt được.

Người Hà Nhì xem gan lợn để biết vận mệnh trong năm, ném xôi vào nhau để cầu may mắn

Sau khi mổ lợn cúng bản, cúng làng, lá gan lợn sẽ được người Hà Nhì để nguyên bày ra mâm lễ. Sau khi hành lễ xong thầy cúng và người có chức sắc trong bản cùng xem, đánh giá năm đó có mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu hay không.

Tục lệ truyền thống của người Hà Nhì trong lễ hội nơi đây là ném xôi vào người khác. Xôi là món chính trong bữa ăn hằng ngày của họ nên rất được coi trọng.

Người Hà Nhì gói bánh đón Tết. Ảnh: Internet

Ném xôi vào người khác như một lời chúc may mắn, no đủ. Ai được ném nhiều xôi vào người là nhận nhiều lời chúc mừng nhất. Ném xôi không chỉ tạo nên không khí vui vẻ mà là mong muốn mùa sau thóc gạo dư thừa, luôn luôn no đủ. Nó tương tự như lễ té nước của người Lào vậy, người bị té nước nhiều luôn được coi là may mắn nhất”.

Người H’mông với tục vỗ mông

Vào dịp Tết, thanh niên trai gái H’mông thường hay tụ tập dưới chân núi để vui Xuân. Khi người con trai thích người con gái nào đó, sẽ vỗ mông cô gái và dắt tay tìm chỗ tâm tình thâu đêm suốt sáng.

Tục vỗ mông – Nét đẹp văn hóa của người H’mông. Ảnh: Internet

Ngoài ra, lễ hội Sải Sán hay Gầu Tào (hội cầu phúc) trong ngày Tết là lễ hội lớn nhất trong năm và thể hiện nét văn hóa đặc trưng không thể thiếu của người H’Mông. Lễ hội diễn ra rất nhiều hoạt động văn hoá như ném pao – một trong những trò người H’Mông rất thích, múa khèn, múa ô, hát ống, hát giao duyên…

Người Thái gọi hồn vào dịp Tết

Một tục lệ không thể thiếu và là nét đặc trưng của người dân tộc Thái vào ngày Tết là tục gọi hồn. Theo đó, vào tối 29 hoặc 30 Tết, mỗi gia đình sẽ thịt 2 con gà, một con cúng tổ tiên, một con gọi hồn cho những người trong nhà.

Thầy cúng sẽ lấy áo của từng thành viên trong nhà, bó chặt một đầu với nhau rồi vắt lên vai. Tay thầy cúng cầm một cây củi đang cháy, mang ra đầu làng và gọi hồn. Sau khi gọi khoảng 2-3 lần, thầy cúng về chân cầu thang của gia đình này gọi thêm một lần nữa. Cuối cùng, thầy cúng sẽ buộc một sợi chỉ đen vào tay từng thành viên của gia đình đó để trừ tà ma.

Người Pu Péo hò nhau “cướp” giọng gà

“Cướp giọng gà” là phong tục rất độc đáo của người Pu Péo ở Hà Giang. Khi đến thời khắc giao thừa, người Pu Péo phải canh chừng mấy chú gà trống, khi nào gà vỗ cánh, chuẩn bị gáy, họ đốt ngay một quả pháo, ném vào chuồng gà. Lũ gà giật mình, nhảy lên thi nhau gáy. Ngay lập tức, mọi người hò nhau hát vang trời để át tiếng gà gáy.

Người Pupeo trong ngày hội. Ảnh: Internet

Người Pu Péo quan niệm: tiếng gà gáy vừa hay, vừa thiêng liêng, đánh thức cả ông mặt trời dậy. Vì thế, ai át được tiếng gà thì sang năm mới sẽ hát hay, gặp nhiều may mắn, hạnh phúc.

Lễ bắt chồng ở Tây Nguyên

Khi Tết nguyên đán đến, đồng bào các dân tộc Chu Ru, Cil, Cơ Ho… ở Tây Nguyên vào mùa lễ hội bắt chồng.

Lễ bắt chồng phải diễn ra ban đêm. Khi thích một chàng trai nào đó, cô gái về thông báo cho gia đình và dòng họ biết. Gia đình sẽ đến nhà trai hỏi dạm.

Nếu cả hai dòng họ đồng ý, cô gái sẽ đến đeo nhẫn vào tay người con trai vào một đêm đẹp trời. Trường hợp người con trai không thích có thể trả lại nhưng đến 7 ngày sau, cô gái lại chọn một đêm đẹp trời đến đeo nhẫn cho chàng trai và cứ thế lặp đi lặp lại cho đến khi chàng trai chấp nhận.

Trước khi cưới một ngày, buôn làng tổ chức một đêm hội gọi là “Đêm hội bắt chồng”. Trong đêm hội này, chàng trai và cô gái phải đọc một số câu luật tục riêng của đồng bào mình, có một số câu luật độc đáo như: “Tìm vợ, tìm chồng phải hỏi mẹ cha; ăn ruộng, ăn rẫy phải hỏi tai con trâu, con bò; làm bẫy phải hỏi thần núi; về với vợ như về với nước…”.

Ngày cưới chàng trai và cô gái rút nhẫn ra hôn nhẫn và đeo lại cho nhau. Sau lễ cưới 7 ngày, cô gái tháo nhẫn đưa mẹ chồng cất giữ và ngược lại nhẫn chàng trai do mẹ cô gái cất giữ.

Dân tộc Mường

Về trình tự và phong tục, có lẽ Tết của người Mường là gần với Tết của người Kinh nhất.

Dân tộc Mường hiện còn khoảng gần một triệu người, cư trú chủ yếu ở Hoà Bình, Hà Tây, Vĩnh Phú, Sơn La, Thanh Hóa. Trong đó nhiều nhất là ở Thanh Hoá (trên 22 vạn người).

Họ sống hiền hoà trong các thung lũng được khép kín bởi những triền núi đá vôi bao quanh. Mường Bi (Hoà Bình) là một trong những Mường cổ nhất.

Cây nêu của người Mường. Ảnh: Internet

Tết đến, xuân về, người Mường rất coi trọng đền thờ Thành Hoàng làng. Việc đầu tiên mà các cụ già trong làng nhắc con cháu phải làm trước Tết là ra đền để dọn dẹp, lau rửa sạch sẽ đồ thờ cúng. Giáp Tết, nhà nào cũng tất bật làm bánh dầy, bánh chưng, đóng oản và trang trí nhà cửa.

Một thủ tục không thể thiếu trong đêm giao thừa của người Mường đó là một lễ cúng ngoài trời gồm một con cá diếc và một cái bánh chay. Sáng ra, lễ này được mang cho con trâu ăn trước, vì họ cũng quan niệm như người Kinh – “con trâu là đầu cơ nghiệp”, cho con trâu ăn trước để con trâu đi làm.

Với người Mường, việc thờ cúng ngoài trời rất quan trọng nên trong những ngày Tết nhà ai cũng chuẩn bị cho mỗi thành viên trong gia đình một cây hương để cúng bản mệnh ngoài trời.

Ngọc Hiệp (tổng hợp)/Theo Thiếu niên Tiền phong

comment-icon Bình luận

Bình luận bị đóng.

Tin Liên Quan